EMDR (Eye Movement Desensitization and Reprocessing) yani; Göz Hareketleriyle Duyarsızlaştırma ve Yeniden İşleme anlamına gelen etkinliği kanıtlanmış bir psikoterapi yaklaşımıdır. 1987de, Dr. Francine Shapiro rahatsız edici düşüncelerinin yaptığı göz hareketleriyle azaldığını farketti tesadüfen. Bunun üzerine uzamların katılımı ile bir dizi çalışma yaparak EMDR’ ı keşfetti.
EMDR tedavisinin amacı danışanı geçmişten kurtarıp sağlıklı ve üretken bir şimdiye ulaştırmaktır. (Francine Shapiro)
EMDR deprem, kazalar, kayıplar, tecavüz, ensest, vb… travmalar başta olmak üzere, kaygı, stres, fobiler, yeme bozuklukları, cinsel işlev bozuklukları ve bağımlılıklara kadar birçok farklı konuda kullanılabilen güçlü bir tedavi yöntemidir.
EMDR nasıl işe yarar?
EMDR ‘ın yardım sistemi Adaptif Bilgi İşleme Modeline dayanır. Bu ne demektir: yaşanan her anı, her deneyim, duygu, düşünce, ses, görüntü ve koku yani 5 duyu ile birleştirerek, nörofizyolojik ağlar aracılığıyla işleyerek beyine/ belleğe kaydedilir. Geçmişe ait bir anıyı hatırladığımızda oraya ait beş duyu, düşünceler, ve çıkarımlar, eşleşmiş düşüncelerle gelir. Her deneyimden birşey öğreniriz dediğimiz şey budur basitçe…
Eğer bir travma yaşadıysak beynin işlemesi pek de kolay olmaz. Beynin lopları bilgiyi sağlıklı işleyemez, sağ ve sol lob arasında ki temas donar. Bu da yaşanılan olayların etkilerini hayatımızda fazlasıyla görmemiz anlamına gelebilir. Ör: trafik kazası geçiren bir birey uzun süre yeniden trafiğe çıkamayabilir ya da trafikte kaygısı çok yüksek olabilir. Veya deprem yaşamış bir kişi yıllar geçse bile olayın etkisini üzerinden atamayarak travma sonrası stres bozukluğunu yaşayabilir.
EMDR terapisti tarafından yaptırılan farkındalıklı sistematik göz hareketleri travmanın etkisini azaltarak, deneyimi işleyerek, kişinin o olayın günümüzdeki etkilerini, kaçınmalarını daha gerçekçi duygu ve düşüncelerle yeniden oluşturmasını sağlar.
Ör: Eşi tarafından aldatılanbir kadın düşünün.
Düşünceleri şunlar olsun: Neden yaptı, nasıl yaptı? Erkekler güvenilmezdir, tüm erkekler aldatır, hepsi iğrenç, ben çirkinim, çekiciliğimi yitirdim ondan aldatıldım, kimse beni beğenmez, yeniden aldatılırım, vb.
Buna bağlı duyguları ise; acı, keder, hayalkırıklığı, umutsuzluk vb.
EMDR terapisinden sonra;
Yeni düşünce; Yaptı , oldu, bunu değiştiremem. Aldatılmak benim hatam değil, erkeklerin bir kısmı güvenilmez olabilir ancak güvenilir erkeklerde vardır. Yeniden güvenebilirim.
Yeni duygu; rahatlama, kabul.
EMDR bilişsel süreçlerde değişimleri getirir ve buna ek olarak da davranışlara, deneyimden neler öğrendiğine ve kazandığına çalışmak o kişiyi güçlendirecektir.
EMDR kişilerin kendileri ile ilgili nörolojik hatta yerleşmiş olumsuz kabullerini, davranışlarını beden tepkilerinide değiştirmekte etkin olarak kullanılabilir. Ör.Ben salağım, aptalım, beceremem, başarısızım, sınav kaygısı, …vb. EMDR yeni bir yapılanma ile düşüncelerin ve davranışların değismesine destek olur.
Depremler, kazalar, terör, kayıplar, taciz, tecavüz, ensest gibi travmaları tedavi etmesi EMDR’ın en önemli başarısıdır. Bununla beraber, çocukluk çağı travmaları, ergenlikdeki travmatik deneyimler, iş hayatındaki stres, mobbing , reddedilmeler, terkedilmek, aldatılmak, vb…yaşantılar kişilerin günlük yaşantılarını çok olumsuz etkiler. Bu tip yaşantılara EMDR ile çalışıldıktan sonraki bilişsel, duygusal ve davranışlar ki değişim kaçılınmazdır. Rahatsız edici anılar birbiriye bağlantılı ve bellekde gizli ve işlenmemiş olarak bekler taki EMDR çalışılana kadar. EMDR sonrası kişi eskiden onu çok rahatsız eden bir anıyı daha rahat bir duygu ve daha gerçekçi ve deneyimden aldığı farkındalıkla hatırlar.